Aydınlı bir hayvan severin 'develere eziyet ediliyor' şikayetini ele alan TBMM Dilekçe Komisyonu, Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan görüş istedi. Bakanlık da şikayetçi ile aynı fikirde olursa 200 yıllık gelenek tarihe karışacak
Ege ve Akdeniz bölgelerinde yaklaşık 200 yıldır düzenlenen geleneksel deve güreşleri yasaklanıyor. TBMM Dilekçe Komisyonu şiddet içerdiği gerekçesiyle hayvan severlerin tepkisini çeken deve güreşlerini mercek altına aldı. Ege'de Osmanlı Padişahı Sultan II. Mahmut zamanında gerçekleştirilmeye başlanan ve zamanla bütün bölgeye yayılan deve güreşleriyle ilgili olarak TBMM'ne gelen şikayet dilekçelerinin artması komisyonu harekete geçirdi.
Aydın'da yaşayan Nazım Yılmaz adlı vatandaşın başvurusunu işleme alan Dilekçe Komisyonu, Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan deve güreşleriyle ilgili görüş istedi.
Deve güreşlerinin günümüzü Türkiye'sine yakışmadığını savunan Aydınlı vatandaşın dilekçesi 200 yıllık bir Yörük geleneği olan güreşleri tartışma konusu haline getirdi.
Yılmaz dilekçesinde bu etkinliklerin yerine "Benim Devem Daha Güzel" adıyla güzellik yarışmaları düzenlenmesini ve develerin kanunla koruma altına alınmasını istedi. Vatandaşın isteğini yerinde bulan komisyon, bu konudaki görüşlerini bildirmesi için Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan talepte bulundu.

"SAÇMA SAPAN"
Bakanlıktan gelen yanıta göre ilgili diğer bakanlıklarla da temasa geçecek olan Dilekçe Komisyonu, deve güreşleri konusunda adım atılması için çalışmalara başlayacak. Bakanlığın olumsuz görüş bildirmesi durumunda deve güreşleri yasaklanacak.
Aydınlı Nazım Yılmaz, komisyonun işleme aldığı dilekçesinde deve güreşlerinin saçma sapan bir gelenek olduğunu iddia etti. Yılmaz şunları kaydetti: "Deve güreşleri 200 yıllık bir Yörük geleneği diye bilinir ama işin özüne inildiğinde ne kadar saçma sapan olduğu görülecektir. İnsana hizmet için yaratılmış bütün mahlukat, insanın oyuncağı ve eğlencesi durumuna gelmiş. Gelişen medeni dünyada, ihtiyaç dışı kalmış bazı zavallı hayvanlar, insanlara eğlence malzemesi yapılmış. Develerin antrenmanlar yaptırılarak güreşler için sahalara hazırlanması, hayvanların kızıştırılarak kapışmaları esnasında deve sucuklarından yapılan mezeler eşliğinde içilen rakılar, eğlence alanlarında hayvanların üstünlük sağlamak için birbirleriyle itişip kakışması bazen yaralanmalara ve insanların ezilme tehlikelerine kadar varmaktadır. Develer benim aklımın sınırlarını zorluyor. Devecilerin zorla kapıştırdığı hayvanların, sahiplerine halı, kilim ve altın gibi maddi kazanç sağlaması havadan para kazanmak ve bunu bir festival havasında ranta dönüştürmek değil de nedir?"

"SÜSLEYİP SEÇELİM"
Develerin Müslüman toplumlarında çok önemli bir hayvan olarak kabul edildiğini hatırlatan Yılmaz " Peygamberimizin üzerine toz kondurmadığı devesini düşündüğümüzde, bugün kendisine Müslüman'ım diyen insanların bu faydalı hayvana yaptıkları kabul edilemez. Çöl bedevileri devenin sütünü ve tükürüğünü ilaç olarak kullanır. Yününden hırkalar yapar. Böyle değerli bir havyan insanlara eğlence olsun diye antrenmana çıkartılıyor. Hayvanların kanunlarla koruma altına alındığı zamanımızda, deve güreşleri artık yakışıksızdır. Zamanın Türkiye'ne yakışmamaktadır. Kanunlarla develer de koruma altına alınmalı" dedi.

"Karar çıkarsa gereği yapılır"
Ege'de ilginin giderek arttığı deve güreşlerini ilk kez düzenleyen Bayraklı Belediyesi de, çıkacak kararı bekliyor. Deve güreşlerini geleneksel hale getirmeyi planladıklarını belirten Başkan Hasan Karabağ, "Biz bölgenin folklorik değeri olan bir etkinliği Bayraklı'da da yaşatmak istedik. Amacımız, insanımızı kaynaştırıp ortak coşku yaratmak. Karar çıkarsa gereği yapılır" dedi.

Ege Bölgesi'nde başladı
Deve güreşleri Yörük kültürünün hakim olduğu Selçuk, İzmir, İncirliova, Aydın, Muğla, Denizli, Balıkesir, Çanakkale, Burdur, Isparta ve Antalya bölgelerinde düzenleniyor. Güreşler, "tülü" adı verilen erkek develer arasında yapılıyor. Deve güreşlerinin ilk kez 19. yüzyılda Aydın'ın İncirliova ilçesine bağlı Hıdırbeyli köyünde yapıldığı tahmin ediliyor. Ancak, tarihçi Münis Armağan'ın " Batı Anadolu Tarihinde İlginç Olaylar" adlı kitabının " Develerin Sonu" bölümünde Sultan II. Mahmut döneminde Tire ve civarında deve güreşlerinin yapılmakta olduğu belirtiliyor.

"Ev ev gezip anlatacağız"
Deve güreşlerine hayvanseverler de tepki gösteriyor. Köpek ve horoz dövüşlerine karşı önemli mesafe alan hayvan hakları örgütleri, "Folklorik amaçlı gösteri" kapsamında suç sayılmayan deve güreşlerine karşı vatandaşları bilinçlendirme çalışmaları başlatacak. Hayvan Hakları Federasyonu (HAYTAP) Temsilcisi Ege Sakin Bitikli, İspanya'nın pek çok bölgesinde boğa güreşinin yasaklandığını hatırlatarak, deve güreşlerinin de yasaklanması gerektiğini savundu. HAYTAP İzmir Temsilcisi Esin Önder ise develerin dövüş anında sinirle birbirlerinin kafalarını ve bacaklarını ısırdıklarını vurgulayarak, eğlence için hayvanlara eziyet edildiğini kaydetti. Önder, Ege'de ev ev gezerek vatandaşları bilinçlendireceklerini söyledi.