OYALAR VE İŞLEMELER

Geleneksel el sanatlarımızdan biri olan oya; çeşitli iplikler ve iğne, tığ, mekik, firkete gibi çeşitli araçlar kullanılarak yapılan örme tekniği olarak tanımlanabilir.  Bu tekniğe zaman içerisinde pul, boncuk, kumaş gibi malzemelerde eklenmiştir. İzmir kent ve ilçe merkezlerinde çoğunlukla tığ oyası, iğne oyası, mekik oyası ve boncuk oyası yapılır. Tığ oyasına İzmir’in hemen hemen her bölgesinde, günlük ya da çeyizlik olarak hazırlanan baş örtüleri ve havluların kenarlarında rastlanır. Mekik oyası daha çok mevlit ya da namaz örtüsü kenarlarına yapılır. İğne oyası ise İzmir için özel bir yere sahiptir. İzmir’de neredeyse her ilçede yapılıyor olmasına rağmen iğne oyasının en güzel örneklerine Ödemiş ve Tire ilçelerinde rastlanmaktadır.

Toplumumuzda her zaman önemli bir yere sahip olmuş işlemeler ise içerisinde geliştiği toplumların sosyal, kültürel ve ekonomik koşullarına göre şekillenmektedir. Tarihsel süreç açısından baktığımızda İzmir kültürel anlamda geniş yelpazeli bir toplum profili gösterir. Bu çeşitlilik işlemelere de yansımıştır.

İzmir’deki işleme örnekleri genellikle uçkur, yağlık, çevre, mendil, üçetek, şalvar, cepken gibi giyim öğelerinde ve yatak takımı, peşkir, ayna ya da konsol örtüsü, gibi ev tekstilinde kullanılan öğelerin üzerindedir. Genellikle çeyiz olarak hazırlanan işlemeler tüm İzmir genelinde yaygın olmasına rağmen işlemelerin en güzel örneklerine İzmir-Merkez ve Karaburun, Urla, Ödemiş, Tire ilçelerinde rastlanmaktadır.