İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, medya temsilcileri ile Tarihi Havagazı Fabrikası’nda bir araya gelerek, kenti evsel atık sorunundan tamamen kurtaracak ve dünyanın sayılı kentlerinde uygulanan “Katı Atık Değerlendirme Tesisi”nin projesini paylaştı. Büyükşehir’in kuracağı tesis, Türkiye’de yüksek miktarda atığın entegre bir yaklaşımla, “kapalı sistemde ve tam otomatik” işlenerek değerlendirileceği ilk tesis olacak. Atıklar koku ve görüntü kirliliği yaratmadan yeniden ekonomiye kazandırılacak; kurulacağı bölgenin elektrik ihtiyacını karşılayacak. Negatif basınç uygulamasıyla tesisten dışarıya koku da sızmayacak.

Büyük kentlerdeki kalkınmanın, gelişmenin ve sürdürülebilirliğin en belirleyici unsurlarının başında kentin çevre yatırımları ve yeşil dokusu olduğuna dikkati çeken İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, İzmir’de yapılan çevre yatırımlarıyla birlikte yeni katı atık değerlendirme tesisinin de yaşama geçirilmesiyle İzmir’in dünya liginde çevre konusunda en üst sıralarda yer alacağını vurguladı.

Konuşmasına, İzmir’de gerçekleştirdikleri çevre yatırımları hakkında bilgi vererek başlayan Başkan Aziz Kocaoğlu, sit ve kamulaştırma gibi nedenlerle kurulacak alanlarında sorun yaşadıkları 3 arıtma tesisinin dışında, ilçelerdeki tüm arıtmaları bitirdiklerini ve iki büyük arıtma tesisinin de inşaatının devam ettiğini belirtti. Çiğli İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi’nden çıkan çamurun bertarafı için kurulacak olan Çamur Çürütme ve Kurutma Tesisi için ihale gerçekleştirildiğini ve yakında sonuçlanacağını ifade eden Başkan Kocaoğlu, “Kurutmayı 14-15 ayda, çürütmeyi ise 24 ayda bitirecek takvim bizi bekliyor. Kentin büyümesi ve kent dönüşümünden doğacak nüfus artışının ve su kullanım artışının karşılanabilmesi için Çiğli İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi’nde 3 fazımız var; 4. fazı yapmamız gerekiyor. 4. fazın projesini hazırlamıştık, ancak proje alanını da kapsayan Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından bir sınır değişikliği yapılması nedeniyle yer değişikliği oldu. Şimdi projeyi yeni belirlediğimiz alana göre uyarlıyoruz, daha sonra ihaleye çıkacağız” dedi.

Katık atık tesisi son teknolojiyle donatılacak
Başkan Kocaoğlu şöyle devam etti: “Sürdürülebilir bir kent ve çevre için İzmir’de modern bir katı atık değerlendirme tesisi kurabilmek için uzun süredir çalışıyoruz. Dünyadaki gelişmeleri, teknolojileri inceledik. 100’ün üzerinde proje dinledik. Araziye gömme, yakma, ayıklama yöntemleri var. En sonunda bir yönteme karar verdik ve yeni yer bulmak için bir arayış içerisine girdik. Yer arayışlarında bir çok yer bulduk. Ama hepsinde değişik sorunlar çıktı. Şu anda yıllar önce, 25 yıl kadar önce Menemen’de çöp dönüşüm tesisi olarak kurulan 65 bin metrekare alanda bir tesis var. Bu tesisi 6 ay kadar önce 52 milyon TL borcuyla devraldık. Tesisin bulunduğu alan, yerleşim açısından da ulaşım açısından da Kuzey’de yapacağımız birim için uygun. Hiçbir yerleşim yerinden geçmeden ulaşılabilecek bir noktada. Çevre yolu kullanılabilecek durumda. Buradaki alanı 200 bin metrekare artırarak 265 bin metrekare civarına çıkarıyoruz. Bu bölgede kuracağımız tesis, günümüz şartlarında son teknolojinin kullanıldığı bir tesis olacak. Getirilecek evsel atıkların soba külü, kum, evsel tenekeler, moloz ve çamur gibi şeylerin haricinde geriye başka hiçbir atık kalmayacak şekilde ayrıştırılıp değerlendirilecek bir sistem kuracağız. Depolamayı sıfırlıyoruz. Sözünü ettiğimiz malzemeleri de ayrıştırıp taş ocaklarına gömeceğiz. Bu atıklarda su tehlikesi, metan gazı tehlikesi yoktur.”

Yeni katı atık değerlendirme tesisi ile ilgili medya temsilcilerinden destek isteyen Başkan Kocaoğlu, “Menemen konusunda meclis kararı aldık, Valilikle de eşgüdüm içerisinde çalışıyoruz. Belirli bir mesafeye geldik. Burada yerleşim yeri de yok. Tesis burada yapılırsa İzmir’in çöp sorunu ortadan kalkar. Tabi vatandaşlarımız da haklı. Termik santrale de aynı şekilde karşı çıkılıyor. Çünkü karşımızda bir Yatağan örneği var, hiç birimizin hafızalarından silinmiyor. Ama ülkenin enerjiyi de ihtiyacı var. Çöp tesisine de karşı çıkılıyor. Çünkü Ümraniye çöplüğünden tutun bizdeki Harmandalı çöplüğüne kadar bir çok örnek akla geliyor. Çöp yığınları akla geliyor. Bu yüzden tepki gösteriyorlar. Bu da doğal bir şey. Umuyorum ki, bizim yapacağımız katı atık değerlendirme tesisinden sonra Türkiye’de bu algı değişecek. Tesisimiz bir ilk ve ülkemize örnek olacak. Bizim kullanacağımız yeni teknolojiyi kullanan hiçbir ilde çöp yeri problemi yaşanmayacak” diye konuştu.

Toplantıda bir sunum gerçekleştiren İzmir Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma Kontrol Daire Başkanı Yıldız Sezgin Yılmaz, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin, Entegre Atık Yönetimi ilkesinden hareketle hazırladığı İzmir Katı Atık Değerlendirme Tesisi’nin detaylarını açıkladı. Yılmaz, tesisin koku ve görüntü kirliliği gibi rahatsız edici unsurları tamamen ortadan kaldıracağını, aynı zamanda kurulacağı bölgenin elektrik ihtiyacını da karşılayabileceğini vurguladı.

Türkiye’de ilk olacak
2005 yılından beri yer seçimi kadar teknoloji seçimi konusunda da hassasiyetle çalışılan proje, dünyadaki 100’e yakın firma ve teknolojilerin incelenmesiyle belirlendi. Türkiye’de ilk kez yüksek miktarda atığın kapalı sistemde tam otomatik işlenerek değerlendirileceği tesis; kompost ünitesi, anaerobik çürütücü, kontrol odası, hava kontrol ünitesi, ayrıştırma tesisi ve atık kabul alanı bölümlerinden oluşacak. Bölgedeki çevresel ve sosyal faktörlere uyumlu olarak tasarlanacak katı atık değerlendirme tesisi, tamamen kapalı sistemle çalışacak ve negatif basınç uygulamasıyla dışarıya koku sızmayacak. Atıkların çevreye hiç bir zarar vermeden ortadan kaldırılmasını sağlayacak olan proje aynı zamanda, çöpün ekonomik anlamda da değerlendirilmesine imkan tanıyacak. Tesisin çıktılarından geri dönüşüm sanayisine hammadde, RDF ek yakıt, enerji ve kompost elde edilecek. Biyogaz ünitesinde 250 bin kişinin ihtiyacını karşılayacak elektrik üretilecek. Elektrik enerjisi tesisin enerji ihtiyacını karşıladıktan sonra, fazla enerji bölgedeki enterkonnekte sisteme verilecek. Tesisin bir diğer çıktısı ve dağıtımı yapılacak ürünü ise tarımsal gübre olacak.