İlçenin eski çağlara ait tarihi ile ilgili yeterli bilgi bulunmamaktadır. Bununla beraber İzmir ile aynı tarihi paylaştığı sanılmaktadır. Buna dayanılarak yörenin MÖ.1200 yıllarında İonia göçü sırasında kolonistlerin buraya yerleştiği ve yerli halk ile kaynaştığı olasıdır. Pers, Roma ve Bizans dönemlerinde burada yerleşim olduğu bilinmektedir. Homeros’un İliada Destanı’nda Troia Savaşı’na katılan Agamemnon ve Menelaos’un buradaki şifalı sularda yaralı askerlerini iyileştirdiği yazılıdır. Sonraki dönemlerde Narlıdere’de deniz kenarında oturan, balıkçılıkla geçinen halkın korsanların saldırılarından kurtulmak için Balçova Mevkiine göç etmişlerdir. Roma döneminde Agamemnon’un Troia Savaşı’nda konakladığı yerde bulunan kaplıcalardan yararlanmak üzere 4 km2.lik bir alan üzerinde tesisler ve hamam yapılmıştır. Bunlara ait temel kalıntıları, su kuyusu ve bir mahzen de günümüze kadar gelmiştir.

 

O dönemde Ayesefit olarak kullanılan köyün adı, köy arazisinin büyük bir kısmının balçık olması nedeniyle Balçık Havi olarak değişmiş ve daha sonra ağızdan ağıza söylene söylene Balçık Ova ve bugünkü ismi olan Balçova adını almıştır. İlçede herhangi bir tarihi eser olmayıp, Termal Tesisleri ile Teleferik Tesisi, ormanlık saha, baraj ile İnciraltı’ndaki Gençlik Parkı, Sahil ve Çakal Burnu Dalyanı ilçenin doğal güzellikleridir.