Türkiye’ye örnek çevre projeleriyle dikkat çeken İzmir Büyükşehir Belediyesi, 2004-2014 yılları arasında 3.6 milyar liralık çevre yatırımı gerçekleştirdi.

İzmir Büyükşehir Belediyesi, doğal kaynakların korunması ve sağlıklı çevre için 10 yılda çok önemli yatırımlara imza attı. Çevre yerleşimlerde ileri biyolojik atık su arıtma tesisleri kurularak Gediz, Nif ve Küçük Menderes’e kirlilik akışının önüne geçildi.  Bu yerleşimlerde içme suyu ve kanal alt yapısı baştan sona yenilenerek sağlıklı bir alt yapıya kavuşturuldu. Egzoz salınımını büyük ölçüde azaltacak raylı sistem hatları devreye girdi. Çevreci yeşil motora sahip yeni otobüsler alındı. Avrupa’nın en büyük Doğal Yaşam Parkı hizmete alınırken, İnciraltı ve Çiğli’de kent ormanı oluşturuldu. Kadifekale kentsel dönüşüm projesi kapsamında yıkılan yapıların ardından çıkan 42 hektarlık alanda kent ormanı oluşturuldu. Organik tarım çalışmalarına ağırlık verilirken, Kuş Cenneti’nin korunması için de bir dizi önlem alındı. Türkiye’de ilk kez uygulanan bir projeyle Belkahve’deki taş ocakları taşınarak temizlenen alana 45 bin ağaç dikildi. Toprağı, havayı, suyu korumak için projeler üretildi.

Önce insan
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, yatırım ve projelerini gerçekleştirirken gelecek kuşakları düşünerek hareket etmek zorunda olduklarını söyledi. Büyükşehir Belediyesi olarak en büyük yatırımı, insanı temel alarak çevre konusunda yaptıklarını hatırlatan Başkan Kocaoğlu, “İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığını yaptığım sürece kendimi, bu kenti yerelde kalkındırmaktan sorumlu ve görevli kişi olarak gördüm. Yerelde kalkınmayı gerçekleştirirken, ‘bugün devraldığımız, bugün kullandığımız, bugün tükettiğimiz ve bugün kirlettiğimiz tüm doğal kaynakları gelecek kuşaklara daha iyi şekilde bırakabilir miyiz’ sorusunu sorduk. Projelerimize buna göre yön verdik, öncelik sıralamamızın başına yerleştirdik. İnsanın sağlıklı yaşaması için kaynak yaratan, insan sağlığına önem veren bir anlayışın ürünü olarak bu yatırımlarımızı sürdürüyoruz. Biz inandığımız görevi yapıyoruz. Öncelik sıralamasında insanı ve insanın yaşayacağı çevreyi öne alıyoruz” diye konuştu.

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin son 10 yıl içinde gerçekleştirdiği çevre yatırımlarının toplamı 3.6 milyar lirayı aştı.

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 2004-2013 yılları arasında gerçekleştirdiği bazı çevre yatırımları şöyle:

Yüzülebilir körfez için
Körfez’in su kalitesi, düzenli takip edilen su numuneleri ile izlenmeye alındı. Yüzülebilir bir Körfez için, karasallaşan alanda dip taraması yapmak ve su sirkülasyonu sağlamak üzere yeni kanal açmak için çalışmalar sürüyor. Bu amaçla derin temizlik için 2 gemi alındı. TCDD işbirliği ile süren proje için ÇED onayı bekleniyor. Ayrıca Tuzla’da yaptırılan deniz süpürgesi suya indi. Temizlenme süreci sudaki oksijen oranını arttırınca, sualtının eski sakinleri de evlerine döndü. Deniz altındaki yaşamı tespit amacıyla çekilen sualtı fotoğraflarında çok sayıda denizyıldızı, denizatı, karides ve balıkların görünmesi İzmirlilerin de yüzünü güldürdü.

İzmir arıtmada lider
2008 – 2013 yılları arasında 872 bin 500 kişinin evsel atığını arıtacak kapasitede biri biyolojik, 10’u ileri biyolojik olmak üzere 11 arıtma tesisi hizmete alındı; bu arıtmalar için 85.5 milyon liralık yatırım yapıldı. Nif, Küçük Menderes, Gediz nehirleri ile Yarımada kirlilikten kurtuldu.
“Yüzülebilir Körfez” hedefiyle “Büyük Körfez Projesi” kapsamında 10 milyon liralık kazıcı-emici ve destek tipi olmak üzere 2 yeni gemi İzmir Körfezi’nde hizmet vermeye başladı.
Karaburun,  Foça, Konak ve Güzelbahçe kıyılarına “otomatik meteorolojik ölçüm istasyonları” ile deniz tabanına “akıntı ölçüm cihazları” yerleştirildi.
Türkiye’nin en önemli çevre yatırımlarından biri olan Çamur Çürütme ve Kurutma Tesisi hizmete girdi. Tesisin maliyeti 61.5 milyon lira.
Çiğli Atık Su Arıtma Tesisi’nin kapasitesini artırmak amacıyla 4. Faz ünitesi kurulacak.  
Büyük Kanal Projesi’nin revizyonu için 5 milyon liralık yatırım yapıldı.
Yüzeysel çöplerin daha etkin ve verimli toplanabilmesi amacıyla körfezin coğrafi şartlarına uygun Mavi Körfez-2 teknesi 2 milyon liralık yatırımla satın alınarak, hizmete alındı. Körfez’deki yüzer çöpleri temizlemek için 2004 – 2013 yılları arasında 1.8 milyon TL harcandı.

Doğal hayata saygı
Türkiye’de flamingoların üreyebildikleri tek alan olarak kalan İzmir Kuş Cenneti’nde yapay bir “kuluçka adası” kuruldu.
Deniz suyunun karışması nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalan İzmir’in beşinci ve son dalyanı Homa Dalyanı’nın çevresi setlerle güçlendirilerek koruma altına alındı. 10 milyon liralık yatırım yapıldı.
Kuş Cenneti’nin 20 kilometrelik yolu  “tamamen doğal” malzemelerle yeniledi. Tamamen doğal malzemeden yeni balıkçı barınakları yapıldı.

Yeni bağlanan ilçelerin yüzü güldü
Büyükşehir’e bağlanan 10 yeni ilçe ile mahallenin birçoğunun eski ve kanserojen etkili asbest borulardan oluşan içme suyu şebekeleri yenilendi. 195 milyon liralık yatırımla 2480 kilometre uzunluğundaki içme suyu şebekesi sağlıklı borularla değiştirildi.
258 milyon liralık yatırımla çevre yerleşimlerde 16.5 milyon metrekare ova yolu asfaltlandı, ürünler tozdan kurtarıldı, verimlilik arttı.
20 köyde 1 milyon 245 bin liralık yatırımla arsenik veya demir ve mangan arıtma tesisleri kurularak sağlıklı su verilmesi sağlandı.
63 köydeki su depolarına “güneş enerjili otomatik klorlama sistemi” kuruldu.

24 saat kesintisiz ve kaliteli su
Manisa’daki Gördes Baraj suyunun arıtılması için 20 milyon 113 bin liralık yatırımla Sarıkız İçme Suyu Arıtma Tesisi yapıldı. 47.4 milyon liralık yatırımla Kavaklıdere İçme Suyu Arıtma Tesisi’nin yapımına başlandı. Gördes Baraj suyunu kente getirmek için İZSU 70.1 milyon liralık yatırım yapmış oldu.  
Manisa’da, Halkapınar ve Menemen’de arsenik arıtma tesisleri kuruldu. Toplam maliyeti 15 milyon Euro’yu (45 milyon TL.) bulan üç tesis sayesinde İzmir’de arsenik sorunu tümüyle ortadan kaldırıldı.
Derelerde 60 milyon liralık yatırımla 167 kilometre uzunluğunda ıslah yapıldı.

İzmir daha yeşil
Bornova’da 231 dönüm arazi üzerinde 24.8 milyon bin liralık yatırımla Aşık Veysel Rekreasyon Alanı oluşturuldu.
3 milyon 84 bin liralık yatırımla Bornova’da Homeros Vadisi oluşturuldu.
İnciraltı, Çiğli ve Buca Evka -1’de  kent ormanları kuruldu.
Kente 12 milyon 999 bin 943 metrekare yeni yeşil alan kazandırıldı. 2004-2013 yılları arasında yeşillendirme ve bakım çalışmaları için 375.5 milyon bin liralık harcama yapıldı.
Bayraklı Cengizhan Mahallesi’ndeki 90 dönümlük alanda 4 milyon liralık yatırımla ünlü arkeolog Ord. Prof .Dr. Ekrem Akurgal’ın adı verilen yaşam parkı oluşturuldu.
Kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında Kadifekale’de 420 bin metrekarelik alanda 20 bin ağaçlık kent ormanı oluşturuldu. 1.5 hektarlık Gürçeşme heyelan bölgesindeki 120 yapı yıkılarak kamulaştırıldı Alan daha sonra yeşillendirilecek. Yeşildere’de 150 bina yıkıldı, alan yeşillendirilecek. Bu projelerin toplam maliyeti yaklaşık  300 milyonu olacak.  
Sasalı’da 425 bin metrekarelik alanda 21 milyon liralık yatırımla, 120 türden bin 500 hayvanın doğal ortamlarda özgürce yaşadığı, 3 bin ağaç ve 250 bitki türüyle kentin ve kentlinin nefes aldığı Doğal Yaşam Parkı oluşturuldu.
İzmir Büyükşehir Belediyesi, kentin en önemli su kaynağı olan Tahtalı Barajı ve Havzası’nı korumak ve kentin akciğerlerini büyütmek için başlattığı yeşil seferberliğinde 800 bin fidana ulaştı. Böylelikle Tahtalı Havzası’na Kültürpark’taki ağaç sayısının 80 katı kadar fidan dikilmiş oldu. Ağaçlandırma çalışmaları için bugüne kadar 2.5 milyon lira harcandı.

Harmandalı “kent ormanı” olacak
Günde ortalama 3 bin 750 ton evsel katı atık ve evsel nitelikli endüstri atığın bertaraf edildiği Harmandalı Düzenli Katı Atık Depolama Tesisi’nin büyük oranda dolduğundan hareketle, yeni bir katı atık değerlendirme tesisi kurulmaya uygun bir alan tespit edildi. Belirlenen alan ile ilgili kurum ve kuruluş görüşleri alındı, ÇED süreci başlatıldı. Planlanan tesis, entegre bir atık yönetimi yaklaşımıyla projelendirilecek ve teknoloji gereği çevreye olumsuz etkileri olmayacak. Söz konusu tesisin kurulmasıyla birlikte, Harmandalı Düzenli Katı Atık Depolama Tesisi'nin faaliyetine son verilecek ve imara açılması söz konusu olmayan bu alan rehabilite edilerek bir kent ormanına dönüştürülecek. Bakanlık onayı gelmesiyle birlikte, yeni tesisin oluşumu beklenmeden, Harmandalı’da kapasitesini doldurmuş bölgelerin kent ormanına dönüştürülmesi için hemen çalışmalara başlanacak.
Düzensiz çöp depolama alanları kapatılarak Gümüldür, Türkeli, Urla’da modern transfer istasyonları oluşturuldu. Katı atıkların depolama alanlarına hızlı ve ekonomik olarak taşınmasını sağlamak üzere 28 tır, 25 semitrey alındı. Ayrıca 5 bin çöp konteyneri, 13 konteyner ve 9 tıbbi atık ve tehlikeli atık aracı alındı. Toplam 13.3 milyon liralık yatırım yapıldı.
Yelki, Gökdere, Buca Kırıklar ve Gaziemir’de moloz ve inşaat atıklarının çevreye zarar vermeden ve kirlilik oluşturulmadan bertaraf edilmesi için 6.2 milyon lira harcandı.
Moloz dökümüne kapanan Gaziemir Evka-7’de kent ormanı oluşturuldu.

Organik tarımda lider
Organik tarım çalışmaları için Buca’da “Toprak ve Yaprak Analiz Tahlil Laboratuvarı” kuruldu.
Su havzalarının korunması için organik tarım çalışmaları yaygınlaştırıldı. Bostanlı’nın ardından Urla ve Balçova organik ürün pazarları ile üretici ve tüketicinin doğrudan buluşması sağlandı. Türkiye’nin sektöründeki tek ekoloji fuarı da Kültürpark’ta sektör temsilcilerini bir araya getiriyor.

Çevreci ulaşım
Egzoz gazı salınımlarını minimum düzeye indirecek 80 kilometrelik Aliağa –Menderes Banliyö Hattı devreye girdi. TCDD işbirliğinde gerçekleştirilen bu dev proje için 665 milyon TL.’lik yatırım yapıldı. Hattın Torbalı’ya kadar (30 kilometre) uzatılması için çalışmalar sürüyor. Şu ana kadar 61 milyon TL. harcandı.
Çevreci yeşil motora sahip 1372 yeni otobüsle filonun yaş ortalaması 5’e düştü. 520 milyon liralık yatırım yapıldı.
Konak ve Karşıyaka hatlarında çalışacak tramvay sistemi için uygulama projeleri tamamlandı. 26 Şubat tarihinde yapım ihalesi gerçekleştirilecek.
2.25 kilometrelik Ege Üniversitesi-EVKA 3 metro hattı 90 milyon liralık yatırımla hizmete alındı. Hatay ve İzmirspor istasyonları ile hizmet ağı genişletildi. Üçyol - Üçkuyular Fahrettin Altay arası metro hattı ise tamamlanma aşamasında.

İzmir Büyükşehir Belediyesi, genişleyecek metro sisteminde kullanılmak üzere 79 milyon 220 bin TL.’lik yatırımla 32 adet yeni metro çekeri satın aldı .
Egzoz gazı emisyonu minimum düzeyde olacak 15 yeni yolcu gemisi alımı için 117 milyon Euro (351 milyon TL) harcandı. Vapurların ilki İzmir’e geldi.
Trafiği kolay ve güvenli hale getirmek için yepyeni bir sistem geliyor. Dünyanın gelişmiş büyük kentlerinde uygulanan akıllı, çevreci ve engelli dostu trafik yönetim sistemi, Türkiye’de ilk kez İzmir’de kurulacak.