İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından geçtiğimiz yıl Aralık ayında ihalesi gerçekleştirilen ve kamuoyunda büyük tartışmalara neden olan 15 vapur ve 48 yedek parça alımına ilişkin ihalede süreç yeniden başladı. Yaklaşık 2.5 aylık bir çalışmanın ardından Büyükşehir Belediyesi, yeni ihale ile ilgili teknik ve idari şartnameye son şeklini verdi. İlk ihalede "maliyetleri çok artırdığı" ve "bunun yurtiçindeki firmalar tarafından yapılamayacağı" gerekçesiyle en çok eleştirilen; vapurların yapımında "karbon kompozit" madde kullanılması şartının yeni şartnamede de değişmediği öne sürüldü. Buna göre, Büyükşehir Belediyesi, karbon kompozit ısrarını yeni çıkılacak ihalede de sürdürmüş olacak. Öte yandan belediyenin yine sektörde eleştiri konusu olan "kataraman" tipi tekne talebinden de vazgeçmeyeceği iddia edildi.

SÜRE DEĞİŞTİRİLDİ
Hazırlıklar sürerken yeni ihalenin, ihale ilanının ardından en geç Nisan sonu veya Mayıs başında gerçekleşebileceği öğrenildi. Başkan Aziz Kocaoğlu, ilk ihalede sadece yurtdışından bir teklif gelmesi üzerine 'teklif mektubunda belirtilen rakamın yüksek fiyat, düşük fiyat sorgulamasından geçemediği' gerekçesi ile ihaleyi iptal etmişti.
26 Aralık'ta gerçekleştirilen ve tek geçerli teklifin geldiği ihalede yaşananların bir daha tekrarlanmaması amacıyla Büyükşehir Belediyesi, bu sefer teknik ve idari şartnamede bir takım değişikliklere gitti. Başta Gemi İnşa Sanayicileri Birliği (GİSBİR) olmak üzere yerli ve yabancı firmaları tek tek dinleyen ve firmaların yeni çıkılacak ihalenin şartnamesi ile ilgili eleştiri ve önerilerini dikkate alan Büyükşehir Belediyesi, yeni şartnamede gemi teslim sürelerinde de bir takım değişikliklere gitti. Eski şartnamede 420 gün olan fakat sektör temsilcilerinin 600 güne çıkarılmasını talep ettiği ilk geminin teslim süresi, firmalardan gelen talep doğrultusunda önerilen tarihe yakın bir süreye çekildi. Sır gibi saklanan şartnamede 420 günlük sürenin ne kadar yukarılara çekildiği merak konusu oldu.

KOŞULLAR YUMUŞATILDI
İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin katılımı artırmak amacıyla aldığı önlemler bununla da sınırlı kalmadı. Gemi inşa sektörünün son yıllarda krizde olması ve bir çok tersanenin kapısına kilit vurmak zorunda kalması nedeniyle firmaların ekonomik ve mali imkanlarla ilgili yeterlilik kriterleri, yeni ihale şartnamesinde yumuşatıldı. Böylece vapur alımı ihalesinde rekabetin sağlanması, katılımcı sayısının artırılması için ekonomik ve mali imkanlar eski şartnameye oranla daha cazip hale getirilmiş oldu.

BEKLENEN ONAY GELDİ
İzmir Büyükşehir Belediyesi, bir yandan şartname ile ilgili hazırlıklarını sürdürürken diğer yandan da bir süre önce ara verdiği yabancı kredi kuruluşları ile vapurların alımında kullanılacak finansmanın görüşmelerine yeniden başladı. Büyükşehir Belediyesi'nin yabancı finans kuruluşları ile yeniden görüşmelere başlamasında hazinenin verdiği onay etkili oldu. Geçtiğimiz yıl Mayıs ayında beklenen fakat özel yetkili savcıların talimatı ile Büyükşehir Belediyesi'ne yapılan operasyon sonrası bir türlü gelmeyen hazine onayı nihayet geldi. Hazine, dış kredi kullanımına 'güvencesiz' onay verdi. Böylece dış kredi kuruluşları ile yapılacak kredi görüşmelerinin de önü böylece açılmış oldu.

GÖRÜŞMELER SÜRÜYOR
Bu kapsamda Büyükşehir Belediyesi yetkilileri, geçtiğimiz haftalarda dünya bankasının yan kuruluşlarından birisi ile masaya oturdu. Henüz anlaşma sağlanmazken görüşmelerin önümüzdeki haftalarda da devam edeceği öğrenildi. Büyükşehir Belediyesi ilk ihalede hazine beklenen kefaleti vermeyince İller Bankası'na yönelmişti. İller Bankası yönetim kurulu 295 milyon TL'lik kredi talebini kabul etmişti. Büyükşehir Belediyesi, İller Bankası'nın kredi onayı ile yüzde 8 faizle 5 yılda geri ödemeli kredi kapsamında 26 Aralık'ta ihaleye çıkmıştı. Büyükşehir Belediyesi yetkilileri, İller Bankası'nın vermeyi taahhüt ettiği kredinin halen geçerli olduğunu fakat daha uygun şartlarda dış kaynaklı kredi bulabilmek amacıyla yabancı finans kuruluşları ile görüşmeleri sürdürdüklerini açıkladı.

20 FİRMADAN KARŞILIK
Öte yandan Büyükşehir Belediyesi, ilk ihalenin ardından ikinci ihalenin hazırlıklarını sürdürürken yeni şartnamenin şeffaf olması ve katılımı artırması amacıyla ilk ihale için dosya alan 18 firma başta olmak üzere toplam 30'a yakın firmaya davet mektubu gönderdi. Firmalardan 20'ye yakını davete karşılık verirken firmalara yeni şartnamenin nasıl olması gerektiği soruldu. Eski şartname ile ilgili eleştirileri dinleyen belediye, yeni şartnameyi hazırlarken firmalardan gelen görüş ve önerileri de dikkate alarak teknik ve idari şartnamede değişiklikler yaptı.

2 firma teşekkür mektubu sunmuştu
Büyükşehir Belediyesi tarafından 26 Aralık'ta yapılan ihalede iki firma teşekkür mektubu sunarken, Torlak Tersanesi'nin teklif dosyasından geçici teminat mektubu çıkmadığı için firma değerlendirme dışı bırakılmıştı. İhalede tek geçerli teklifi veren Hollanda'nın Damen Tersaneleri'nin teklifi ise muhammen bedelin çok üzerinde çıkmıştı. İhaleye katılan firmalardan Austal, kompozit kabuk şart koşulduğu için teşekkür vererek ihaleden çekilmişti. Damen Shipyard 185 milyon euro (450 milyon TL) teklif verirken Torlak Tersanesi, 282 milyon TL teklif vermişti. İhale dosyası alan Indeks Makine ise işlerinin yoğunluğu nedeniyle teşekkür mektubu vermişti. Kocaoğlu, tek teklifin geçerli olduğu ihaleyi daha sonra fiyat sorgulamasından geçemediği için iptal ettiğini açıklamıştı.

Katamarandan vazgeçilmedi
İzmir Büyükşehir Belediyesi, yeni ihale öncesi alımını gerçekleştireceği vapur cinsi konusunda da değişikliğe gitmedi. Edinilen bilgiye göre alınacak vapurların katamaran cinsi olması da yeni şartnamede aynen korunacak. Katamaran cinsi tekne tercihi de daha önce yerli firmalar tarafından eleştiri konusu olmuştu. Büyükşehir Belediyesi'nin öngördüğü katamaranların kalıplarının Türkiye'de hiçbir firmada bulunmaması ve firmaların bu kalıpları sıfırdan hazırlatmak zorunda kalacak olması eleştirilerde başlıca faktör olmuştu.